Khi viết bài này, lời đầu
tiên tôi muốn gửi lời tạ lỗi chân thành đến những nhà văn chân chính trong xã
hội mà rất nhiều thang bậc giá trị bị đảo lộn, và cái đẹp đang chịu một số phận
mong manh trong mớ hỗn độn và u ám của những thật giả vô phương phân định, giả
dụ những điều tôi nói sẽ khiến một số người thấy rằng mình đang bị xúc phạm oan
uổng. Thực ra, với một số nhà văn tài năng, lương tâm và trách nhiệm, họ đương
nhiên được đặt ở một vị trí trang trọng trong suy tư của người viết.
Theo hình dung của nhiều
người, nhà văn, bản thân anh ta đã là một giá trị, bởi anh mang đến cho đời
sống những giá trị mà không phải bất cứ người bình thường nào cũng mang đến
được. Trên thực tế của nền văn chương nhân loại, trong đó có Việt Nam , ta thấy
quả có điều đó thật.
Những nhà văn trước đây mà
tôi được học, được đọc, phần lớn luôn để lại cho tôi một sự ngưỡng mộ thành
kính, bởi họ đã có những trang viết khiến tâm hồn người đối diện với họ được
thanh lọc bởi sự xấu hổ, bởi sự căm phẫn và lòng thương yêu họ thể hiện trong
tác phẩm của mình, và người đọc phải thẹn thùng bởi nhận ra những yếu kém của
bản thân, nhận ra sự quẩn quanh, phù phiếm và vô giá trị của cuộc sống nhẹ
bồng, vô năng và thiếu khát vọng. Những Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn
Du, Hồ Xuân Hương Cervantes, Shekpeare, Tolstoy, Dostoevsky, Camus, Marquez… là
những người như vậy.